Kisspeptin คืออะไร
ฮอร์โมนจากยีน KISS1 (มีหลายไอโซฟอร์ม เช่น KP-10 และ KP-54) ทำหน้าที่กระตุ้นเซลล์ประสาท GnRH ในไฮโปทาลามัส → ต่อมใต้สมองหลั่ง LH/FSH → กระตุ้นการทำงานของรังไข่/อัณฑะ จึงถูกศึกษาเพื่อประเมิน/แก้ไขความผิดปกติของแกนสืบพันธุ์ และใช้เป็น “ตัวกระตุ้นให้ไข่สุก (oocyte maturation trigger)” ในการทำ IVF รวมถึงศึกษาบทบาทด้านสมอง–เพศ (HSDD).
Half-life / เภสัชจลนศาสตร์
- KP-54: ครึ่งชีวิตในพลาสมาคนราว ~28–33 นาที (ศึกษาทาง IV/SC ในอาสาสมัคร). Oxford Academic / PMC
- KP-10: ครึ่งชีวิตสั้นมาก ~4 นาที (ให้ทาง IV ในคน). PMC
หมายเหตุ: ครึ่งชีวิตที่ต่างกันทำให้ KP-54 เหมาะกับการฉีด SC มากกว่า ขณะที่ KP-10 มักใช้เป็นการแช่เข้าเส้นหรือให้แบบพัลส์ในงานวิจัย. PMC
ข้อดี (หลักฐานที่มีในมนุษย์)
- กระตุ้นแกนสืบพันธุ์อย่างจำเพาะ: เพิ่ม LH/FSH ชัดเจนในอาสาสมัครและผู้ป่วยบางกลุ่มเมื่อให้ KP-54/KP-10. Oxford Academic+1
- ใช้กระตุ้นให้ไข่สุกใน IVF: เข็มเดียว SC ขนาด 6.4–12.8 nmol/kg ทำให้ได้อัตราไข่สุก/ตั้งครรภ์ดี โดยช่วง 9.6–12.8 nmol/kg ให้ผลเด่นสุดในงานเฟส 2 และมีทางเลือก “เข็มที่สองหลัง 10 ชม.” ในผู้เสี่ยง OHSS สูงเพื่อลดความเสี่ยง OHSS พร้อมคงประสิทธิภาพ. Oxford Academic / Frontiers / PubMed
- ด้านจิต–เพศ (HSDD): RCT ในหญิงและชายพบว่า kisspeptin ปรับการทำงานของสมองที่เกี่ยวกับแรงดึงดูด/ความต้องการทางเพศและเพิ่มตัวชี้วัดพฤติกรรม โดยทนยาได้ดี. PMC+1
- Hypothalamic amenorrhea (HA): การแช่ IV KP-54 แบบต่อเนื่องเพิ่ม “พัลส์ LH” ชั่วคราว ช่วยประเมินศักยภาพของแกนสืบพันธุ์. Oxford Academic
ผลข้างเคียง/ความปลอดภัย
- โดยรวม ทนยาได้ดี ในการศึกษาหลายฉบับ; อาการที่พบได้: หน้า/บริเวณฉีดแดง อุ่นวูบวาบ คลื่นไส้เล็กน้อย ปวดศีรษะ (โดยมากระดับอ่อน–ปานกลาง) และไม่พบเหตุการณ์รุนแรงสม่ำเสมอ. Oxford Academic / PMC
- Tachyphylaxis: การให้ ถี่เกินไป (เช่น SC วันละ 2 ครั้งต่อเนื่อง) ทำให้การตอบสนอง LH/FSH ดรอปลงเร็ว—ควรเว้นช่วงการให้เพื่อเลี่ยงการดื้อฤทธิ์. PubMed
ปริมาณการใช้ (อ้างจากงานวิจัย)
- IVF trigger (KP-54 ฉีด SC ครั้งเดียว): ช่วงที่ศึกษา 6.4–12.8 nmol/kg; หลายงานชี้ว่า 9.6–12.8 nmol/kg ให้ผลดีที่สุด (ฉีด ~36 ชม.ก่อนเก็บไข่). ในรายเสี่ยง OHSS สูง อาจใช้ “split-dose 19.2 nmol/kg แบ่ง 2 เข็มห่าง 10 ชม.” เพื่อเพิ่มเปอร์เซ็นต์ไข่สุกขณะคุมความเสี่ยง OHSS. Oxford Academic / Frontiers / PubMed
- HA/การประเมินแกน:
- แช่ IV ต่อเนื่อง: 0.01–1.0 nmol/kg/ชม. ชั่วคราวเพื่อเพิ่มพัลส์ LH. Oxford Academic
- ฉีด SC: ให้แบบถี่ ๆ ทำให้เกิด tachyphylaxis; งานสำรวจบางชิ้นใช้ สัปดาห์ละ 2 ครั้ง x 8 สัปดาห์ เพื่อคงฤทธิ์ (ข้อมูลสำรวจ ไม่ใช่มาตรฐานรักษา). PubMed
- ด้านจิต–เพศ (HSDD): RCT ใช้ แช่ IV KP-54 ~1 nmol/kg/ชม. นาน ~75 นาที ครั้งเดียว ในการทดสอบแบบไขว้กับยาหลอก. PMC
- สเปรย์จมูก (อยู่ระหว่างวิจัย): รายงานใหม่ในปี 2025 แสดงว่า intranasal KP-54 กระตุ้นกอนาโดโทรปินได้รวดเร็ว แต่ยังอยู่ในขั้นสำรวจขนาดยา/ความปลอดภัย. ScienceDirect
ระยะเวลาการใช้ (จากโปรโตคอลวิจัย)
- IVF: ใช้เป็น “เข็มเดียว” (บางโปรโตคอล 2 เข็มห่าง 10 ชม. ในรายเสี่ยง OHSS). Frontiers
- HA/การทดสอบแกน: ใช้แบบ แช่ IV ระยะสั้น หรือ คอร์ส SC ประมาณ 8 สัปดาห์ (ฉีดสัปดาห์ละ 2 ครั้ง) เพื่อประเมิน/ปรับแกน—ยังไม่มีแนวทางระยะยาวที่เป็นมาตรฐาน. Oxford Academic / PubMed
- HSDD: ใช้ ครั้งเดียว ในการศึกษาผลเฉียบพลัน (แบบไขว้). PMC
แหล่งข้อมูลเพิ่มเติม (คัดเน้นอ่านง่าย/เชิงหลักฐาน)
- Half-life และ PK มนุษย์: Dhillo 2005 (KP-54 ~27.6 นาที), de Tassigny 2017 (KP-54 ~32 นาที vs KP-10 ~4 นาที), Jayasena 2011 (KP-10 ~4 นาที). Oxford Academic PMC+1
- IVF trigger: JCEM 2015 (dose-finding 6.4–12.8 nmol/kg, แนะนำช่วง 9.6–12.8), บทความรีวิว Frontiers 2020 (สรุป single-dose vs split-dose). Oxford Academic /Frontiers
- HA: JCEM 2014 (แช่ IV เพิ่มพัลส์ LH), JCEM 2009 (SC ถี่ ๆ ทำให้ tachyphylaxis). Oxford Academic PubMed
- HSDD: JAMA Network Open 2022 (หญิง), 2023 (ชาย) – RCT แสดงผลต่อสมอง/พฤติกรรมและความทนยา. PMC+1
- กำลังพัฒนา: รายงาน intranasal KP-54 ในคน (2025) สำหรับการกระตุ้นกอนาโดโทรปินอย่างรวดเร็ว. ScienceDirect
แนวทางการใช้ Kisspeptin BY Wellness Peptides
นวทางการใช้ Kisspeptin ที่มักถูกเล่าขานในวงการ (ไม่ใช่คำแนะนำทางการแพทย์ ใช้เพื่อเข้าใจภาพรวมที่ผู้คนในแวดวง bodybuilding / anti-aging / reproductive medicine พูดถึง)
การกระตุ้นการตกไข่ / IVF trigger
- ใช้รูปแบบ KP-54 ฉีดใต้ผิวหนัง (SC)
- ขนาดที่เล่าขาน: ประมาณ 3–5 mg ต่อครั้ง (คิดจากงานวิจัย 9.6–12.8 nmol/kg สำหรับผู้หญิงราว 60 กก.)
- เวลาที่นิยมเล่าขาน: 36 ชั่วโมงก่อนเก็บไข่
- บางกรณีที่เสี่ยง OHSS สูง อาจมีการใช้ 2 เข็ม (เช่น แบ่งเข็มที่ 2 หลังจากเข็มแรก 10 ชั่วโมง)
การฟื้นฟูแกนสืบพันธุ์ (เช่น Hypothalamic amenorrhea, ภาวะขาดประจำเดือนจากฮอร์โมน)
- เล่าขานว่าฉีด สัปดาห์ละ 2 ครั้ง ต่อเนื่อง 4–8 สัปดาห์
- ขนาดราว 1–3 mg ต่อครั้ง (ขึ้นกับน้ำหนักตัวและการตอบสนอง)
- วงการมักเน้นว่าถ้าให้ถี่เกิน (ทุกวัน) ร่างกายจะเกิด tachyphylaxis ทำให้ตอบสนองน้อยลง
การเพิ่ม Libido / ใช้เชิง sexual health
- มีเล่าขานการใช้ ฉีด IV หรือ SC ก่อนมีกิจกรรม
- ขนาดเล็กกว่างาน IVF มาก (มักพูดถึง 0.5–1 mg ต่อครั้ง)
- รายงานว่าช่วย “รีบูสต์” การตอบสนองสมอง-เพศ คล้ายกับผลที่เห็นในงานวิจัย HSDD
รูปแบบการให้
- SC (ฉีดใต้ผิวหนัง) เป็นวิธีที่พูดถึงมากที่สุด
- Intranasal เริ่มมีคนพูดถึงในปีหลัง ๆ ว่าอาจใช้เพื่อกระตุ้น GnRH / LH ได้ แต่ยังไม่แพร่หลาย
- IV infusion มักถูกพูดถึงเฉพาะในแวดวงวิจัย ไม่ใช่การใช้งานทั่วไป
จุดที่เล่าขานกันบ่อย
- เหมาะกับคนที่มีปัญหาฮอร์โมนเพศต่ำจากสมอง/ไฮโปทาลามัส มากกว่าปัญหาที่รังไข่หรืออัณฑะโดยตรง
- ผู้ใช้ต้องระวัง “การดื้อยา” ถ้าให้บ่อยเกิน
- การใช้ในวงการมักผสมผสานกับ peptides ตัวอื่น (เช่น GHRP, CJC-1295) เพื่อ “รีเซ็ตแกนฮอร์โมน”
- เรื่องความปลอดภัยมักถูกพูดถึงว่า “ค่อนข้างปลอดภัย” เมื่อเทียบกับ gonadotropins แต่หลักฐานยังจำกัด