Semax คืออะไร
- Semax คือเปปไทด์สังเคราะห์แบบ heptapeptide (ลำดับ Met-Glu-His-Phe-Pro-Gly-Pro) ที่ดัดแปลงจากส่วน ACTH(4-10) ต่อท้ายด้วย Pro-Gly-Pro เพื่อเพิ่มความคงตัวและฤทธิ์ทางระบบประสาท ใช้เป็นยาหยดจมูกในรัสเซียสำหรับความผิดปกติด้านสมอง/การไหลเวียนและระยะฟื้นตัวหลังโรคหลอดเลือดสมอง; บทบาทหลักที่รายงานคือ nootropic, neuroprotective, neurorestorative. medi.ruВидаль РоссияAmerican Chemical Society
Half-life
- หลักฐานทบทวนระบุว่า ครึ่งชีวิตในร่างกายสั้นเพียงไม่กี่นาที แต่ผลทางพฤติกรรม/ระบบประสาทอาจคงอยู่ 20–24 ชม. หลังให้ 1 ครั้ง (อ้างจากข้อมูลก่อนคลินิกและรีวิวสรุป). file.scirp.orgalzdiscovery.org
- งานเภสัชจลนศาสตร์ในสัตว์ยืนยันการดูดซึมเข้าทางสมองหลังหยอดจมูกได้ปริมาณเล็กน้อยอย่างรวดเร็ว (ศึกษาแบบติดฉลากรังสี). PubMed
กลไกสำคัญ (ภาพรวม)
- กระตุ้น/ปรับการแสดงออกของ neurotrophins เช่น BDNF และตัวรับ TrkB ในภาวะสมองขาดเลือด—สอดคล้องกับฤทธิ์ neuroprotective และฟื้นตัวของระบบประสาท. PMC+1
- ปรับระบบ โดปามีน/เซโรโทนิน ในสัตว์ทดลอง ซึ่งสัมพันธ์กับผล nootropic/anxiolytic ที่รายงาน. PubMed
ข้อดี/ประโยชน์ (ตามหลักฐาน)
- ทางคลินิกในรัสเซีย: มีการใช้ในภาวะสมองเสื่อมจากหลอดเลือด ระยะฟื้นตัวหลังโรคหลอดเลือดสมอง ภาวะประสาทอ่อนล้าและความผิดปกติหลังผ่าตัด/บาดเจ็บสมอง โดยใช้เป็น ยาหยดจมูก; หลักฐานรองรับส่วนใหญ่ตีพิมพ์ภายในประเทศ/ภาษารัสเซีย คุณภาพผสมกัน ต้องตีความอย่างระมัดระวัง. medi.ruВидаль Россия
- ระดับโมเลกุล/สัตว์ทดลอง: เพิ่มการแสดงออกของยีนซ่อมแซม/ปกป้องเซลล์ประสาท (เช่น BDNF) และเปลี่ยนสัญญาณอักเสบในเนื้อสมองที่ขาดเลือด. PMC+1
ผลข้างเคียง
- โดยทั่วไป ทนได้ดีเมื่อใช้เป็นหยดจมูก; อาจมี ระคายเยื่อบุจมูกเล็กน้อย เมื่อใช้ต่อเนื่อง/ถี่ ๆ ตามเอกสารกำกับยา
- อาการที่พบรายงานได้: ระคายจมูก/แสบคอ ปวดศีรษะ เวียนศีรษะ คลื่นไส้ หรือกระสับกระส่าย/นอนไม่หลับ ในบางราย (มักไม่รุนแรงและชั่วคราว)
- คำเตือน: หลีกเลี่ยงใน ตั้งครรภ์/ให้นมบุตร และผู้แพ้ส่วนประกอบยา ตามฉลากรัสเซีย/แหล่งข้อมูลเภสัชกรรมท้องถิ่น. CosmicNootropic
ปริมาณการใช้ (ตามฉลากรัสเซีย—รูปแบบหยดจมูก)
- ความเข้มข้น: มีตำรับ 0.1% และ 1% (1 หยด = 0.05 มล. มีตัวยา 500 ไมโครกรัม)
- ความผิดปกติทางการไหลเวียนสมอง/ความจำบกพร่อง: 2–3 หยด/รูจมูก วันละ 4 ครั้ง นาน 10–14 วัน (รวมวันละ ~0.8–8 มก. หรือ 7–70 µg/กก.). Видаль Россия
- โรคหลอดเลือดสมองระดับปานกลาง (1%): ครั้งละ 2–3 หยด/รูจมูก วันละ 3–4 ครั้ง นาน 10 วัน (รวมวันละ 6–12 มก.). medi.ru
- โรคหลอดเลือดสมองรุนแรง (1%): ครั้งละ 3–4 หยด/รูจมูก วันละ 4–5 ครั้ง นาน 10 วัน (รวมวันละ 12–20 มก.). Видаль Россияapteka.ru
- หมายเหตุ: ตารางข้างต้นมาจากเอกสารกำกับยาภาษารัสเซีย/ฉบับแปล ไม่ใช่แนวทางสากล; การใช้ควรอยู่ภายใต้แพทย์ผู้ชำนาญ
ระยะเวลาการใช้
- คอร์สสั้น 10–16 วัน เป็นหลัก (ขึ้นกับข้อบ่งใช้ตามฉลาก) และ ทำซ้ำเป็นคอร์ส ได้เป็นครั้งคราว เช่น ทุก 3–6 เดือน ตามความเหมาะสมทางคลินิกในระบบรัสเซีย. CosmicNootropic
ข้อจำกัด/ข้อควรระวัง
- หลักฐานเชิงคลินิกคุณภาพสูงนอกกลุ่มประเทศที่ใช้ยานี้ ยังจำกัด และ ไม่ได้ขึ้นทะเบียนในหลายประเทศ; การใช้เพื่อเพิ่มการเรียนรู้/สมาธิในคนปกติ ยังไม่ใช่ข้อบ่งใช้มาตรฐาน
- ครึ่งชีวิตสั้น → หากใช้เองนอกคำแนะนำอาจเกิดการให้ถี่เกินจำเป็น
- พึงตรวจสอบ แหล่งผลิต/ความบริสุทธิ์ หากไม่ใช่ผลิตภัณฑ์ทางการแพทย์ที่ขึ้นทะเบียน
แหล่งข้อมูลเพิ่มเติม
- เอกสารกำกับยาภาษารัสเซีย/ฉบับแปล: ขนาดยา, จำนวนหยด, ตารางคอร์สสำหรับโรคหลอดเลือดสมองและความผิดปกติด้านสติปัญญา. medi.rurussianmeds.comВидаль Россия
- รีวิวสำหรับนักวิจัย (Alzheimer’s Drug Discovery Foundation): ภาพรวมกลไก, ครึ่งชีวิตสั้น, ผลยาว 20–24 ชม. ในสัตว์. alzdiscovery.org
- กลไกระดับยีน/BDNF และทรานสคริปโตมิกส์ในโมเดลสมองขาดเลือด. PMC+1
- การศึกษาโดปามีน/เซโรโทนินในสัตว์ทดลอง. PubMed
- บทรีวิวสังเคราะห์เปปไทด์ (กล่าวถึงครึ่งชีวิตระดับ “ไม่กี่นาที” และผลคงอยู่นาน). file.scirp.org
สรุป: Semax เป็น ACTH(4-10) analog แบบหยดจมูกที่ใช้ทางคลินิกในรัสเซีย มีครึ่งชีวิตในร่างกายสั้นแต่ให้ผลทางประสาทที่ยาวกว่า กลไกหลักเกี่ยวข้องกับการเพิ่ม BDNF/TrkB และการปรับโมโนอะมีน หลักฐานไทย/สากรนอกบางประเทศยังจำกัด—หากพิจารณาใช้ ควรยึดตามแพทย์และเอกสารขึ้นทะเบียนของประเทศนั้น ๆ.
แนวทางการใช้ Semax BY Wellness Peptides
วัตถุประสงค์ที่ผู้ใช้มักคาดหวัง
- เพิ่มโฟกัส ความจำใช้งาน ความคล่องตัวทางความคิดช่วงเช้า–กลางวัน
- ลดอาการล้าทางประสาท ฟื้นตัวหลังช่วงงานสมองหนัก
- บางรายใช้ช่วงฟื้นตัวหลังเจ็ตแล็ก/นอนสะสมไม่พอ (คอร์สสั้น)
รูปแบบตัวทำละลายและความเข้มข้น (เล่าขาน)
- ผงแห้ง (lyophilized) ละลายด้วย Bacteriostatic Water (BAC) หรือ 0.9% NaCl ภายใต้เทคนิคปลอดเชื้อ
- ตัวอย่างการตั้งความเข้มข้นเพื่อคุมปริมาณต่อเข็ม
- ขวด 10 mg ละลาย 2 mL → 5 mg/mL (0.10 mL = 0.5 mg = 500 µg)
- ขวด 5 mg ละลาย 2 mL → 2.5 mg/mL (0.10 mL = 0.25 mg = 250 µg)
- เก็บ 2–8°C หลังผสม พยายามใช้ให้หมดภายใน 2–4 สัปดาห์
เส้นทางและตำแหน่งฉีด
- ฉีดใต้ผิวหนัง (SC) พบบ่อยสุด (หน้าท้อง ต้นขาด้านนอก)
- เข้ากล้าม (IM) มีเล่าขานประปราย แต่ไม่เป็นที่นิยมเพราะไม่เห็นข้อได้เปรียบชัดเจน
- หลีกเลี่ยง IV ในการใช้นอกงานวิจัย
โดสที่มักถูกเล่าขาน (SC)
- ทดสอบความทน (คืน/เช้าวันแรก): 100–250 µg SC รอประเมิน 2–4 ชม. ดูอาการใจสั่น/กระสับกระส่าย/นอนไม่หลับ
- โดสทำงาน (เน้นโฟกัสช่วงเช้า): 250–500 µg SC วันละ 1 ครั้งตอนเช้า
- ไต่เพดานหากจำเป็น: เพิ่มได้ทีละ 100–250 µg (ช่วง 2–3 วัน) สูงสุดที่ชุมชนมักไม่เกิน 1,000 µg/วัน
- หลีกเลี่ยงตอนเย็น/ก่อนนอน เพราะเสี่ยงนอนไม่หลับ
จังหวะเวลาและการแบ่งให้
- ให้ 30–60 นาที ก่อนเริ่มงานสมองหนัก
- บางรายแบ่ง เช้า 250–400 µg + เที่ยง 100–250 µg เพื่อคงเอฟเฟกต์โดยไม่ทำให้นอนไม่หลับตอนกลางคืน
ระยะเวลาคอร์ส
- คอร์สสั้นยอดนิยม: 10–14 วัน แล้ว พัก 2–4 สัปดาห์
- ทางเลือก: 5 วันใช้ / พัก 2 วัน ต่อเนื่อง 2–3 สัปดาห์ แล้วพักยาว
- เมนเทนแนนซ์: “พัลส์” 3–5 วันก่อน/ระหว่างช่วงงานโหด ๆ แล้วพัก
สิ่งที่ผู้ใช้มักติดตาม
- คะแนนโฟกัส/ประสิทธิผลงาน (1–10) รายวัน
- คุณภาพการนอน (เวลาเข้านอน–ตื่น, ง่วงกลางวัน)
- อาการไม่พึงประสงค์: แสบ/คันบริเวณฉีด, ปวดศีรษะ, ใจสั่น, กระสับกระส่าย, นอนไม่หลับ
การจับคู่ที่มักพูดถึง
- Selank เวลาบ่าย–เย็น เพื่อลดกังวล/ทำให้โฟกัสไม่ “คมเกินไป”
- L-theanine 100–200 mg ช่วงบ่าย หากมีใจสั่น/กระสับกระส่าย
- หลีกเลี่ยงการซ้อนกับ คาเฟอีนสูง/สารกระตุ้น หลังบ่ายแก่ ๆ
ข้อควรหลีกเลี่ยง/คำเตือน
- การฉีด Semax ขาดข้อมูล PK/ความปลอดภัยในมนุษย์—หากเลือกใช้ ควรยึดหลักปลอดเชื้อ, ใช้เข็มใหม่ทุกครั้ง, สลับตำแหน่งฉีด
- หากเกิด นอนไม่หลับ/ใจสั่นชัด ให้ลดโดส ย้ายไปเช้าเท่านั้น หรือหยุด
- ตั้งครรภ์/ให้นม, ประวัติโรคทางสมอง/หัวใจสำคัญ: หลีกเลี่ยงใช้นอกการดูแลแพทย์
- นักกีฬาที่มีข้อบังคับด้านสารต้องห้ามควร ตรวจสอบกติกา ก่อนใช้สารกระตุ้นระบบประสาททุกชนิด
เกณฑ์หยุดหรือประเมินใหม่
- ไม่เห็นประโยชน์ชัดเจนหลัง 7–10 วัน ที่โดส 250–600 µg/วัน
- ต้องไต่เกิน 1,000 µg/วัน ถึงจะ “รู้สึกได้ผล” → เสี่ยงไม่คุ้ม ให้หยุด/ทบทวน
- มีอาการไม่พึงประสงค์ต่อเนื่อง (นอนไม่หลับ, ใจสั่น, ปวดศีรษะ)
