SS-31 (Elamipretide / MTP-131 / Bendavia) คืออะไร
- เปปไทด์สังเคราะห์ชนิด mitochondria-targeting (tetrapeptide) จับกับ cardiolipin ที่เยื่อชั้นในไมโทคอนเดรีย ช่วยคงโครงสร้างคริสตี ลด ROS และปรับการสร้างพลังงาน ATP ใช้ในงานวิจัยหลายโรคที่มี mitochondrial dysfunction เช่น primary mitochondrial myopathy (PMM), Barth syndrome, หัวใจล้มเหลว, ไต และจอประสาทตาแห้ง (dry AMD) ยังไม่ใช่ยาที่อนุมัติทั่วไปในปี 2025. PMC / ScienceDirect
Half-life / เภสัชจลนศาสตร์
- ครึ่งชีวิตในพลาสมาคนโดยรวมราว 3–4 ชั่วโมง, ขับออกทางไตเกือบทั้งหมด; ตรวจไม่พบในพลาสมาหลัง 24 ชม. เมื่อให้แบบแช่เข้าเส้นในงานหัวใจล้มเหลวบางการศึกษา. U.S. Food and Drug Administration / AHA Journals
- หลักฐานในสัตว์ระบุครึ่งชีวิต ~2 ชม. และกระจายตัวรวดเร็ว. PMC
ข้อดีที่มีหลักฐานสนับสนุน (สรุปจากคน + พรีคลินิก)
- เชิงกลไก: จับ cardiolipin ที่เยื่อไมโทคอนเดรีย → ลดความเสียหายจากออกซิเดชัน คงโครงสร้างคริสตี และช่วยการถ่ายเทพลังงานของห่วงโซ่หายใจ. PMC / Nature
- มนุษย์ (PMM): งานระยะต้นแบบไต่ขนาด 5 วันพบ เพิ่มสมรรถภาพการเดิน/ออกกำลัง โดยไม่เพิ่มความเสี่ยงด้านความปลอดภัยที่สังเกตได้ แต่การทดลองระยะที่ 3 ไม่บรรลุเป้าหมายปฐมภูมิ (6MWT และคะแนนอ่อนล้า). PMC / neurology.org
- มนุษย์ (Barth syndrome): มีสัญญาณบวกจากช่วง open-label extension ระยะยาวหลังคอร์สควบคุม เช่น ค่า 6MWT และการทำงานหัวใจดีขึ้นจากค่าเริ่มใน OLE. ScienceDirect / PMC
- ชรา/กล้ามเนื้อและหัวใจในสัตว์: ให้แบบฉีดใต้ผิว 6–8 สัปดาห์ช่วย เพิ่มสมรรถนะ/สมดุลรีดอกซ์ กล้ามเนื้อและปรับโครงสร้างไต/หัวใจ. eLife
ผลข้างเคียง/ความปลอดภัย (ข้อมูลจากการทดลองในคน)
- พบบ่อยที่สุดคือ ปฏิกิริยาบริเวณฉีด (คัน แดง นูน ช้ำ) โดยมากระดับเล็กน้อยถึงปานกลาง; อาการระบบ เช่น ปวดศีรษะ เวียนศีรษะ ท้องอืด/ปวดท้อง พบรองลงมา. PMC / Stealth BioTherapeutics Inc. / Ophthalmology Science
- งานระยะหนึ่งเสนอว่าการ ประคบน้ำแข็งก่อนฉีด ช่วยลดคัน/ปวดได้บ้าง แต่ลด Cmax/AUC ของยา อาจทำให้ฤทธิ์รวมลดลง. fortunejournals.com
- ภาพรวมทนยาได้ดีในงานระยะ 1–2 หลายโครงการ และไม่มีเหตุการณ์ไม่พึงประสงค์รุนแรงที่เกี่ยวข้องกับยาอย่างสม่ำเสมอ. AHA Journals / PMC
ปริมาณการใช้ (อ้างจากงานวิจัยในคน ไม่ใช่คำแนะนำการแพทย์)
- รูปแบบ ฉีดใต้ผิวหนัง (SC) 40 mg วันละครั้ง เป็นโดสที่ใช้บ่อยในงานวิจัย PMM, Barth syndrome และ dry AMD (คุม/เปรียบเทียบยาหลอก). PMC+2PMC+2 / PLOS
- รูปแบบ ให้ทางหลอดเลือด (IV infusion) 2 ชม. ใช้ในงานเฉียบพลันบางกลุ่ม (หัวใจ/เมแทบอลิซึม) เพื่อดูผลเฉียบพลันหลังให้ยา. AHA Journals
ระยะเวลาการใช้ในงานวิจัย
- ช่วงสั้น 4–5 สัปดาห์ (crossover) ไปจนถึง 24 สัปดาห์ แบบสุ่มปกปิดสองฝ่าย; มีช่วง open-label extension ยาว ถึง 168 สัปดาห์ในบางโครงการเฉพาะโรค. PMC / ScienceDirect / neurology.org
สถานะด้านกีฬา/โด๊ป
- เป็นยา ยังไม่อนุมัติทั่วไป จึงอาจเข้าข่ายหมวด S0 Non-approved Substances ของ WADA ซึ่งห้ามใช้ในนักกีฬาที่อยู่ภายใต้กติกาต่อต้านสารต้องห้าม. wada-ama.org+1
แหล่งข้อมูลเพิ่มเติม
- บทความรีวิวเชิงกลไก/โครงสร้างล่าสุดปี 2025 ว่าด้วยการจับ cardiolipin และผลต่อ ATP/ROS. PMC / PubMed
- MMPOWER-3 (ระยะที่ 3, 2023) โดส 40 mg SC/วัน 24 สัปดาห์ ใน PMM. PMC / neurology.org
- ระยะ 1–2 ใน AMD และ PMM ที่เน้นความปลอดภัยและ ISR. PMC+1
- เอกสาร FDA briefing (2024) ระบุครึ่งชีวิต ~3–4 ชม. และการขับออกทางไต. U.S. Food and Drug Administration
แนวทางการใช้ Fragment 176‑191 BY Wellness Peptides
แนวทางการใช้ SS-31 (Elamipretide / MTP-131) ที่มักถูกเล่าขานในวงการ (⚠️ ไม่ใช่คำแนะนำทางการแพทย์ ข้อมูลอิงจากชุมชน/ฟอรัม ไม่ใช่งานวิจัยที่ยืนยันแล้ว)
วิธีการให้ยา (เล่าขานในวงการ)
- Subcutaneous injection (SC) เป็นหลัก เพราะสะดวกและใกล้เคียงงานวิจัย
- ฉีด วันละครั้ง หรือ วันเว้นวัน
- ตำแหน่ง: หน้าท้อง ต้นขา หรือแขน → หมุนตำแหน่งเพื่อเลี่ยงการระคายเคือง
ขนาดโดสที่พูดถึง
- แนวอ้างอิงจากคลินิก: 40 mg SC/วัน (งานวิจัย PMM, Barth syndrome ใช้ขนาดนี้)
- แนวชุมชนฟิตเนส/anti-aging: มีการใช้โดสต่ำกว่า เช่น 5–10 mg/วัน หรือ 10–20 mg/วัน เพื่อลดต้นทุนและ ISR (injection site reactions)
- บางรายใช้ คอร์สสั้น ที่ 5–10 mg/วัน เป็นเวลา 1–2 สัปดาห์ → หวังผล “รีเซ็ต” mitochondrial function
ระยะเวลาคอร์ส
- ที่มักพูดถึง: 4–8 สัปดาห์ ต่อรอบ → ใช้ต่อเนื่องแล้วพัก
- บางคนขยายเป็น 12 สัปดาห์ โดยประเมินอาการล้า/พลังงาน/การฟื้นตัว
- แนว anti-aging: ใช้แบบ cycle ปีละ 2–3 ครั้ง
สิ่งที่คนวงการจับคู่
- โภชนาการ: โปรตีนเพียงพอ, อาหารเน้น nutrient-dense
- เสริมอื่น ๆ: มัก stack กับ CoQ10, NAD+ boosters (NR, NMN), MitoQ เพื่อเสริมพลังงานไมโทคอนเดรีย
- การฝึก: ใช้คู่กับ endurance training หรือ recovery phase
ผลข้างเคียงที่เจอในการเล่าขาน
- Injection site reaction: ปวด คัน บวม แดง → พบบ่อยที่สุด
- ปวดศีรษะ, ท้องอืด, คลื่นไส้ (บางราย)
- ไม่มีรายงานผลรุนแรงจากชุมชน แต่ข้อมูลระยะยาวยังจำกัดมาก
คำเตือนสำคัญ
- ยังไม่ใช่ยาอนุมัติ → จัดเป็นสารทดลอง
- ราคาสูงและผลิตภัณฑ์ underground เสี่ยงปนเปื้อน/โดสไม่ตรงฉลาก
- สำหรับนักกีฬา → อาจถูกจัดในหมวด S0 (non-approved substances) ของ WADA → ห้ามใช้
